Tôi sinh năm 1976, hiện có 2 con. Từ trước đến giờ tôi đi khám phụ khoa, siêu âm đều bình thường. Hiện tại tôi không tính sinh thêm con và muốn kế hoạch bằng phương pháp đặt vòng hoặc uống thuốc ngừa thai. Nhưng đầu tháng 7 vừa qua đi khám phụ khoa và siêu âm bác sĩ nói tôi bị nhân xơ tử cung (còn nhỏ chưa cần điều trị bằng thuốc). Muốn tư vấn
Trả lời:

Chào chị:

Nhiều người trong chúng ta có u xơ tử cung (còn gọi nhân xơ tử cung khi kích thước nhỏ), và chỉ khi u xơ tử cung này đủ lớn hay có biến chứng mới phải mổ lấy đi. Các nhà chuyên môn ước tính có khoảng 50% phụ nữ đang tuổi sinh con có một hay nhiều nhân xơ với các kích thước khác nhau.

U xơ tử cung đôi khi chỉ nằm trong thành cơ tử cung làm cho toàn bộ tử cung lớn lên, nhưng cũng có thể to lớn chĩa vào buồng tử cung hoặc nhô vào khoang bụng. Có thể không có triệu chứng gì hoặc có thể gây đau bụng, chảy máu tử cung bất thường (biểu hiện rối loạn kinh nguyệt) và làm tổn thương các cơ quan lân cận tạm thời (như chèn ép niệu quản gây thận ứ nước).

Có giả thuyết cho rằng u xơ tử cung có mối liên quan với estrogen vì người ta nhận thấy khối u xơ tử cung có chiều hướng gia tăng khi sử dụng thuốc viên ngừa thai tổng hợp và vào cuối thai kỳ. Tuy nhiên chưa có đủ bằng chứng xác định giả thuyết này.

Điều trị phẫu thuật chỉ có chỉ định trong các trường hợp sau:

- Khi u xơ cơ tử cung to tương đương với 1 tử cung có thai trên 12 tuần vì trong trường hợp này u dễ có khả năng gây biến chứng chèn ép lên các cơ quan trong ổ bụng và dễ bị thoái hóa.

- Khi u chèn ép niệu quản, gây thận ứ nước

- Khi có triệu chứng rong kinh, rong huyết, cường kinh kéo dài, điều trị nội tiết không cải thiện.

- U xơ tử cung nằm dưới niêm mạc

- U nằm trong dây chằng rộng

- Khi nghi ngờ u hóa ác tính

Điều trị phẫu thuật có thể là bóc khối u hay cắt tử cung tùy vào lứa tuổi và tùy vào ý  muốn có con.

Các trường hợp u xơ tử cung nhỏ, chưa có biến chứng sẽ được theo dõi định kỳ 3-6 tháng để đánh giá lại tình trạng khối u và các biến chứng.

1. Trường hợp 1: chị sinh năm 1976, đã có đủ 2 con, phát hiện có nhân xơ tử cung nhỏ nên chỉ theo dõi định kỳ 3-6 tháng. Vấn đề của chị là hãy chọn cho mình một phương pháp ngừa thai hiệu quả đồng thời tránh các tác dụng phụ có thể ảnh hưởng tới sự phát triển của nhân xơ tử cung.

Chị hãy thảo luận với chồng để ngừa thai bằng bao cao su để vừa ngừa thai hiệu quả cũng không ảnh hưởng tới nhân xơ tử cung. Nếu vẫn không thể dùng được bao cao su, chị hãy quay lại để chọn biện pháp ngừa thai khác như thuốc chỉ có progesterone hay vòng có progesterone.

2. Trường hợp 2: Chị 40 tuổi, đủ 2 con, phát hiện có nhân xơ tử cung.

- Kích thước các nhân xơ có dao động nhưng vẫn trong giới hạn để theo dõi.

- Chị có tình trạng rối loạn kinh nguyệt, đã được dùng nhóm thuốc có progestatif (lutenyl) để cân bằng với estrogen nhằm kiểm soát tình trạng rối loạn kinh nguyệt. Khi tình trạng rối loạn kinh nguyệt có phần không đáp ứng, chị đã được cho dùng thêm thuốc có estrogen (Marvelon).

Khi dùng thuốc có chứa estrogen nhân xơ tử cung có thể gia tăng nhưng khi ngưng thuốc nhân xơ sẽ nhỏ lại. Vì vậy, theo tôi, chị nên quay lại bệnh viện chuyên khoa, đánh giá lại tình trạng nhân xơ tử cung và tình trạng rối loạn kinh nguyệt loại trừ bệnh lý nội mạc tử cung.

ThS.BS NGUYỄN HỒNG HOA
(giảng viên bộ môn sản BV Đại học Y dược TP.HCM)