U nang buồng trứng là loại u lành tính ở buồng trứng, có vỏ bọc ngoài, bên trong chứa chủ yếu là dịch. U nang buồng trứng phát sinh từ các cấu trúc bình thường của buồng trứng hoặc từ những di tích phôi thai của buồng trứng. U nang có thể gặp ở mọi lứa tuổi.
Có hai loại u nang buồng trứng: cơ năng và thực thể.
U nang cơ năng là do rối loạn chức phận của buồng trứng, không có tổn thương giải phẫu nào. Đó là những nang nhỏ, vỏ mỏng, chứa toàn nước, chỉ xảy ra ở những phụ nữ còn hành kinh và có thể tự mất đi sau vài vòng kinh. U nang cơ năng bao gồm những loại như nang bọc noãn (nang Graff không vỡ), nang hoàng thể, nang cạnh buồng trứng (nguồn gốc từ di tích của buồng trứng).
U nang thực thể là những nang hình thành do sự bất thường về cấu trúc giải phẫu của buồng trứng. Trong nang có thể chứa dịch nhày, thành nang thường dày, trong chứa dịch nhày hoặc đôi khi lại chứa những tổ chức xương, răng, tuyến bã (u quái trung bì buồng trứng). U nang thực thể thường gặp như lạc nội mạc tử cung, u nang nhày, u quái trung bì buồng trứng.
U nang buồng trứng cần được chẩn đoán và xử lý kịp thời, bởi nhiều loại u nang buồng trứng có thể gây các biến chứng hoặc có thể tiến triển đến ung thư.
Việc chẩn đoán u nang buồng trứng chủ yếu là dựa vào các xét nghiệm: chụp X quang ổ bụng, siêu âm phụ khoa, chụp tử cung-vòi trứng, nội soi ổ bụng.
U nang buồng trứng cơ năng thì không cần điều trị. Nó sẽ tự mất sau 3-6 vòng kinh, do đó bạn có thể yên tâm với những khối u lành tính này.
Đối với những khối u nang buồng trứng thực thể thì phương pháp điều trị hiệu quả nhất là phẫu thuật bóc tách và cắt bỏ. Nếu không được điều trị kịp thời các khối u này sẽ biến chứng: Xoắn hoặc K hoá.
Đối với các khối u nang nước thường phát triển ở người lớn tuổi thì phương pháp điều trị là cắt bỏ cả 2 buồng trứng sẽ có được hiệu quả lâu dài. Nếu đó là khối nang nhầy thì càng nhanh chóng cắt bỏ 2 buồng trứng càng sớm càng tốt tránh nhầy lan rộng và tái phát ra nhiều vị trí khác. Với khối nang bì thì chỉ việc cắt bỏ khố u đó.
Ở người có thai mà phát hiện u nang thì phải được bác sỹ theo dõi cẩn thận và kỹ lưỡng để tránh ảnh hưởng đến mẹ. Nếu bác sỹ chỉ định giữ lại thai thì sẽ được mổ để cắt khối nang vào tháng thứ tư của thai kỳ, còn nếu có bất kỳ biến chứng nào khác thì phải mổ khẩn bất kể bào thai ở tuổi nào.
Ở những người còn trẻ tuổi vẫn có nhu cầu sinh đẻ mà phát hiện u nang ở hai bên của buồng trứng thì cần bóc tách khối u sớm để bảo tồn tồn phần còn lại của tử cung và vòi trứng.
Với những khối nang buồng trứng có bề mặt sần sùi, có dấu hiệu nứt vỡ ở những người trên 40 tuổi cần làm sinh thiết tức thì để đề phòng chuyển u ác tính ảnh hưởng tính mạng của bệnh nhân.
Cần phẫu thuật bóc tách khối nang nếu chúng phát triển xâm lấn dây chằng rộng tránh làm tổn thương niệu quản, hệ động mạch chậu, bàng quang và trực tràng.
U nang buồng trứng càng được phát hiện sớm thì càng ít có nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng làm mẹ của người phụ nữ. Vì vậy, lời khuyên với phụ nữ là khám phụ khoa định kỳ để kịp thời phát hiện và điều trị sớm.
Các bà, các mẹ cũng có thể phòng bệnh sớm cho mình bằng cách sử dụng các loại thảo dược trong tự nhiên giúp ngăn ngừa chứng bệnh này ngay từ đầu.